فهرست
آیا شما هم از دلباختگان فرش‌های فاخر ابریشم هستید، اما در مورد شیوه نگهداری صحیح از آن‌ها اطلاعی ندارید؟ بی‌شک برای آنکه از فرش دستباف ابریشم به بهترین نحو مراقبت کنید، به اندکی دقت و آگاهی از اطلاعات زمینه‌ای نیاز خواهید داشت؛ اما مطمئن باشید که نتایج حاصل از آن، ارزشش را دارد. در این مقاله به بیان نکات اصولی خواهیم پرداخت که با پایبندی به آن‌ها، می‌توانید تا سال‌ها از زیبایی و سلامت فرش ابریشم خود لذت ببرید. این مراحل، از جاروبرقی ساده گرفته تا نحوه شستشوی فرش ابریشم و اقدامات پیشگیرانه مرتبط با آن را تحت پوشش قرار می‌دهد. اگر فرش نفیس ابریشمی دارید که نمی‌خواهید با شستشوی غیر اصولی به آن آسیب بزنید، بهتر است با این مقاله همراه باشید.
اصول نگهداری صحیح از فرش ابریشم
همان‌طور که اشاره کردیم، نگهداری از فرش ابریشم خصوصاً طریقه شستن فرش ابریشم تبریز به صورت اصولی نباید مورد بی‌توجهی قرار بگیرد؛ زیبایی و کیفیت این هنر مجلل به پایبندی برخی اصول وابسته بوده که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- به طور منظم جاروبرقی بکشید. تفاوتی ندارد که فرش ابریشم در مسیر پرترددی قرار داشته باشد یا خیر؛ حتی گرد و غبار ساده نیز می‌تواند به عمق الیاف فرش نفوذ کرده و با انباشته شدن، به مرور زمان به پوسیدگی آن منجر شود؛ بنابراین، لازم است که فرش را به طور مرتب جاروبرقی بکشید تا کثیفی و گرد و غبار سطح آن زدوده شود. با این حال، توجه داشته باشید که برای جلوگیری از آسیب دیدن الیاف ظریف ابریشم، حتماً از برس نرم جاروبرقی استفاده کنید.
- پاک کردن لکه‌ها را به تعویق نیندازید. از آنجا که ریختن خوراکی‌ها و مایعات رنگی بر روی فرش اجتناب ناپذیر است، عکس‌العمل به موقع و به کارگیری تکنیک‌های پاک‌کنندگی مناسب، از ایجاد لکه‌های دائمی بر روی فرش جلوگیری خواهد کرد. برای پاک کردن لکه ایجاد شده، از یک دستمال یا حوله بی‌رنگ استفاده کنید. دستمال را از بیرون ناحیه آلوده به سمت داخل آن بکشید تا لکه پخش نشود. همچنین از مالش دورانی دستمال بر روی لکه خودداری کنید، زیرا ممکن است به الیاف ظریف ابریشم آسیب برساند.
- معمولاً آب ولرم برای پاک کردن بسیاری از لکه‌ها کفایت می‌کند، اما در صورت نیاز، می‌توانید از ترکیب یک شوینده ملایم و آب نیز بهره ببرید. توجه داشته باشید که پیش از مرطوب کردن و استفاده از هر محلول تمیزکننده روی فرش ابریشمی، ضروری است آن را در یک ناحیه نامحسوس تست کنید تا مطمئن شوید که باعث تغییر رنگ یا آسیب به الیاف نمی‌شود.
- توصیه می‌شود فرش ابریشمی خود را هر ۲ الی ۴ سال یک‌بار با توجه به میزان پاخور بودن آن، به طور کامل شستشو دهید. شستشوی مکرر فرش ابریشم از اصلی‌ترین عوامل تخریب آن به شمار می‌رود، ولی اگر فرش لکه‌ها یا آلودگی گسترده‌ای دارد، پیش از موعد مقرر به نظافت آن اقدام کنید و نگران چیزی نباشید.
- فرش ابریشم را از تابش مستقیم نور خورشید دور نگه دارید. ظرافت الیاف فرش ابریشمی آن را در برابر نور خورشید آسیب‌پذیر می‌کند؛ بنابراین، فرش ابریشمی را از پنجره دور کنید و یا به فکر پرده‌های مناسبی برای فیلتر کردن نور باشید.
- همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. برای پیشگیری از دردسرهای نظافت فرش ابریشمی، بهتر است در روزمره روی آن را بپوشانید، با کفش روی فرش تردد نکنید و همچنین ناخن‌های حیوان خانگی خود را کوتاه کنید.
مراحل شستشوی فرش ابریشم
مشخص است که نحوه شستشوی فرش ابریشمی با فرش‌های دیگر متفاوت است. نکات شستن فرش ابریشمی زیاد است و چنین فرش‌هایی حین شستشو به دقت و مراقبت بیشتری نیاز دارند. با انجام مراحل زیر می‌توانید فرش ابریشمی ارزشمند خود را به روشی حرفه‌ای و ایمن از آلودگی پاک کنید:
- آماده سازی فرش و محل شستشو: پیش از آغاز فرایند شستشو، لازم است فرش و محل شستشوی آن را آماده کنید. به این منظور، اثاثیه را از روی فرش بردارید، با جاروبرقی و یا وارد کردن ضربات آرام به فرش آویزان شده، آن را غبار روبی کنید و تا حد امکان، از شدت لکه‌های سطح فرش بکاهید.
- تست ثبات رنگ: قبل از شستن فرش ابریشم، تست ثبات رنگ برای جلوگیری از پخش یا محو شدن رنگ بسیار مهم است. یک قسمت کوچک و نامحسوس از فرش را با آب مرطوب کنید و به آرامی با دستمالی سفید آن را بمالید. اگر پارچه رنگی شد، دست نگهدارید و شستن فرش را به تعویق بیندازید.
- استفاده از محلول پاک‌کننده: مقدار کمی از مواد شوینده ملایم را با آب ولرم مخلوط کنید تا رقیق شود. پس از آن، محلول را با استفاده از یک اسفنج یا برس نرم روی فرش بمالید. استفاده از آب داغ یا مالش دادن بیش از حد فرش، به هیچ وجه توصیه نمی‌شود، زیرا این کار بافت و ظرافت الیافت فرش ابریشمی را به خطر می‌اندازد.
- شستشوی کامل: پس از استفاده از محلول پاک‌کننده، فرش را کاملاً با آب بشویید تا باقی‌مانده مواد شوینده از لابه‌لای الیاف فرش خارج شود. دقت کنید که باقی ماندن اثرات شیمیایی مواد شوینده به هیچ عنوان به نفع سلامت و دوام فرش شما نیست.
- آبکشی و استخراج آب اضافه: پس از آبکشی فرش، به زمانی برای دفع آب‌های اضافه نیاز خواهد بود. به منظور جلوگیری از تداخل رنگ‌ها یا زرد شدن فرش، به هیچ وجه فرش خیس را لوله نکنید. همچنین پارو کشیدن فرش می‌بایست با احتیاط و در جهت خواب فرش صورت پذیرد.
- خشک شدن در هوای آزاد: پس از آبگیری، اجازه دهید فرش ابریشم در هوای آزاد خشک شود. از بخاری یا فن برای سرعت بخشیدن به فرآیند خشک کردن استفاده نکنید، زیرا می‌تواند به الیاف آسیب برساند و به قولی، فرش را از قیافه بیندازد. در عوض، پنجره‌ها یا درها را باز کنید تا هوای طبیعی جریان پیدا کند.
برای افزایش طول عمر فرش ابریشم چه نکاتی را باید رعایت کرد؟
هیچ فرشی نمی‌تواند مانند یک فرش ابریشمی به فضای منزل شما شکوه ببخشد، اما برای حفظ ظاهر و افزایش طول عمر این فرش گران‌قیمت، باید به رعایت نکاتی پایبند بمانید:
- محل قرارگیری فرش باید صاف، تمیز و عاری از رطوبت باشد. غبار ناشی از سطوح خاکی یا سیمانی با خاصیت قلیایی، ریسک پوسیدگی فرش را بالا می‌برند.
- از پد و ترمز فرش استفاده کنید. جابه‌جایی دائم فرش بر روی زمین و همچنین قرارگیری پایه مبلمان و اثاثیه بر روی فرش، به ساییدگی و پارگی فرش ابریشم منجر خواهد شد.
- مطابق آن چه تاکنون ذکر کردیم، بهتر است محل قرارگیری فرش ابریشم مورد رفت و آمد کمتری باشد. همچنین به منظور توزیع یکنواخت ترافیک، هر ۶ ماه یک‌بار فرش را در جای خود بچرخانید.
- متأسفانه بیدخوردگی در فرش‌های ابریشمی به دلیل ساختار پروتئینی آن‌ها، بسیار شایع است. اگر فرش ابریشمی خود را به صورت لوله شده در انبار نگه می‌دارید، حتماً ماهی یک‌بار به آن سری بزنید تا از سلامت آن اطمینان حاصل کنید. همچنین فرش ابریشمی مورد استفاده در منزل را می‌توان با قرار دادن مقدار مناسبی از پودر نفتالین و تنباکو در زیر فرش، ضد بید کرد.
سخن پایانی
در انتها می‌توان گفت که فرش‌های ابریشمی برای حفظ ظاهر و افزایش طول عمر، نیاز به مراقبت و توجه ویژه‌ای دارند. با رعایت اصول نگهداری صحیح می‌توانید مطمئن شوید که فرش ابریشمی شما در بهترین شرایط قرار دارد و زیبایی و ارزش خود را برای سال‌های سال حفظ می‌کند. نحوه شستشوی فرش ابریشم، یکی از فاکتورهایی است که مستقیماً سلامت و دوام این اثر هنری نفیس را تحت تأثیر قرار می‌دهد. البته باید به یاد داشته باشید که فرش ابریشمی را به طور منظم جاروبرقی بکشید، در اسرع وقت به لکه‌ها رسیدگی کنید، از تابش مستقیم نور خورشید دور نگه دارید، فرش را بچرخانید، از پد فرش استفاده کنید و در صورت نیاز برای تمیز کردن حرفه‌ای فرش ابریشم قم از متخصصان این زمینه کمک بگیرید. با پایبندی به این اصول می‌توانید از جلوه و زیبایی فرش خود لذت ببرید و در عین حال، سرمایه‌گذاری بلندمدت و سودمندی داشته باشید.
سوالات متداول
۱- آیا شستن فرش ابریشم با آب گرم آسیبی به دنبال دارد؟
شستن فرش ابریشم با آب گرم هرگز توصیه نمی‌شود.
۲- آیا بعد از شستشو و برای آبگیری، می‌توان از پارو استفاده کرد؟
استفاده از پارو برای آبگیری به بافت ظریف فرش ابریشم آسیب می‌زند.
۳- چرا نحوه شستن فرش ابریشم اهمیت دارد؟
فرش‌های ابریشم به دلیل بافت حساس و ظرافت ذاتی که دارند، باید با دقت بیشتری شسته شوند.
