فهرست
فرشها به خصوص فرش دستباف، از جمله ارزشمندترین وسایل خانه محسوب میشوند. خرید فرش دستباف نیازمند صرف هزینه قابل توجهی است. برای همین، نگهداری صحیح از آن اهمیت زیادی دارد. از این نظر، فرش شبیه هیچ یک از دیگر وسایل موجود در خانه نیست؛ چرا که به دلیل نوع کاربری که دارد، همواره در معرض آسیبهای مختلف است. پوسیدگی فرش دستباف، یکی از همین موارد است که به کاهش عمر آن میانجامد. بدون شک برای جلوگیری از پوسیدگی فرش دستباف باید ابتدا دلایل آن را بشناسیم؛ اما چه عواملی میتوانند روند پوسیدگی فرش را تسریع کنند؟ در این مقاله، قصد داریم به بررسی همین موضوع بپردازیم. پس با ما همراه باشید تا دلایل پوسیدگی فرش دستباف و نحوه جلوگیری از آن را بشناسیم.
عوامل پوسیدگی فرش دستباف
پیش از این که دلایل پوسیدگی فرش دستباف و نحوه جلوگیری از آن را بررسی کنیم، ابتدا بهتر است بدانیم منظور از پوسیدگی چیست. همانطور که گفتیم، آسیبهای زیادی سلامت فرش را تهدید میکنند؛ اما نمیتوان همه آنها را پوسیدگی در نظر گرفت. منظور از پوسیدگی فرش دستباف، سست شدن و کاهش مقاومت بافت فرش است که در نهایت به از هم گسیختگی تاروپود آن منجر میشود. بدون شک کیفیت مواد به کار رفته و نحوه اجرای بافت فرش تأثیر زیادی در جلوگیری از پوسیدگی دارند؛ اما هدف ما در این مقاله، شناخت عوامل خارجی است که باعث پوسیدگی میشوند.
رطوبت
یکی از راههای جلوگیری از پوسیدگی فرش دستباف، دور نگهداشتن آن از رطوبت است. رطوبت دلایل مختلفی میتواند داشته باشد. برای مثال خاک برخی مناطق به طور ذاتی دارای رطوبتی بیش از حد معمول است و عدم عایقبندی کف، میتواند باعث انتقال این رطوبت به فرش شود. پاشیده شدن اتفاقی آب روی فرش و یا حتی استفاده از آن در مناطق دارای هوای شرجی نیز میتوانند به عنوان عوامل پوسیدگی فرش دستباف محسوب شوند.
اگر آب یا مایعات دیگر به صورت تصادفی روی فرش ریخت، در سریعترین زمان ممکن باید آن را خشک کنید. در چنین مواقعی، برداشتن آب جمع شده روی فرش با استفاده از یک قاشق، اولین کاری است که باید انجام دهید. سپس باید یک پارچه خشک را روی قسمت مرطوب پهن کنید و پس از جذب رطوبت، پارچه دیگری را جایگزین آن کنید. استفاده از سشوار با باد گرم و از فاصله مناسب نیز در مرحله پایانی توصیه میشود.
آلوده شدن فرش و ماندگاری آلودگی
یکی از نکات مهم در جلوگیری از پوسیدگی فرش دستباف، حفظ پاکیزگی فرش است. کثیفی ناشی از گردوغبار و دوده، چرب شدن و همچنین ریختن ذرات مواد غذایی روی فرش، از جمله عوامل پوسیدگی فرش دستباف هستند. بدون شک اولین قدم در این زمینه، جلوگیری از کثیف شدن فرش است؛ اما این کار به طور صددرصدی عملی نیست. برای همین توصیه میکنیم آلودگیها را در کوتاهترین زمان ممکن از روی فرش پاک کنید. البته انجام صحیح این کار نیز اهمیت زیادی دارد.
نور مستقیم خورشید
نور خورشید نیز یکی دیگر از دلایل پوسیدگی فرش دستباف محسوب میشود. دلیل اصلی این مسئله به اشعه ماورا بنفش نور خورشید برمیگردد. با این وجود، تأثیر گرمای حاصل از تابش مستقیم نور خورشید را نیز نباید فراموش کرد. البته این مشکل در درازمدت و در صورت تداوم تابش آفتاب به فرش اتفاق میافتد؛ اما به هر حال بهتر است تا حد امکان از تابش مستقیم آفتاب به فرش دستباف جلوگیری کنید.
شستشوی غیر اصولی فرش دستباف
یکی از ویژگیهای بارز فرشهای دستباف، دوام بالای آنها است. فرش دستباف به دلیل تولید از مواد اولیه طبیعی و باکیفیت، طول عمر زیادی دارد. با این حال، شستشوی اشتباه میتواند به این دوام آسیب بزند. استفاده از مواد شوینده و یا ابزارهای نامناسب در شستوشوی فرش، مواردی هستند که باید از آنها اجتناب کنید. باقی ماندن رطوبت حاصل از شستشو در فرش به مدت طولانی نیز از جمله عوامل پوسیدگی فرش دستباف به شمار میرود.
بهترین راه جلوگیری از پوسیدگی فرش دستباف به دلیل شستوشو، استفاده از خدمات قالیشویی است. این مراکز فرآیند شستن و خشک کردن فرش را به صورت اصولی انجام میدهند؛ برای همین آسیب وارد شده به فرش به حداقل میرسد. اگر به هر دلیلی اصرار دارید خودتان فرش را بشویید، پس از پایان کار باید آن را در هوای آزاد قرار دهید تا خشک شود. قرار گرفتن فرش شسته شده در معرض باران، باعث ماندگاری رطوبت و پوسیدگی فرش در طولانیمدت میشود.
شستشوی متعدد و بیش از حد فرش نیز یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار بر پوسیدگی فرش دستباف است. برای همین توصیه میشود فاصله زمانی بین شستوشو را رعایت کنید و فقط در صورت آلودگی زیاد این کار را انجام دهید. همچنین میتوانید با مراجعه به مقاله آموزش شستشوی فرش دستباف در خانه از شستشوی غیراصولی فرش دستباف خودداری کنید.
کپک زدن فرش
کپک زدن فرش، یکی از عوارضی است که به دلیل نمزدگی و باقی ماندن رطوبت ایجاد میشود. کپکها نوعی قارچ هستند و میتوانند بافت فرش را تخریب کنند؛ برای همین باید در اسرع وقت نسبت به رفع آن اقدام کرد. نگهداری فرش در زیرزمین، یکی از رایجترین دلایل کپکزدگی فرش است. باقی ماندن فرش در کاور پلاستیکی نیز میتواند نم احتمالی را ماندگارتر کرده و باعث کپک زدگی فرش شود. نگهداری فرش خارج از کاور نایلونی، به جلوگیری از پوسیدگی فرش دستباف کمک میکند. همچنین میتوانید با مراجعه به مقاله راه های جلوگیری از بیدزدگی فرش دستباف مانع از بیدزدگی فرش خود شوید.
وارد شدن فشار بیش از حد به فرش
فشار وارد شده به برخی نقاط فرش، از دیگر عوامل پوسیدگی فرش دستباف است. این مسئله معمولاً در بخشهایی از فرش اتفاق میافتد که زیر پایههای مبل یا تخت قرار دارند. برای جلوگیری از چنین آسیبی، بهتر است از محصولاتی که برای قرار دادن زیر پایه مبلمان طراحی شدهاند استفاده کنید. جابجا کردن مبلها به صورت دورهای و یا تغییر دکوراسیون به نحوی که پایه مبلمان روی فرش قرار نگیرد نیز راهکارهای خوبی هستند.
چند نکته درباره جلوگیری از پوسیدگی فرش دستباف
- اگر روی فرش یا نزدیک به آن گلدان وجود دارد، هنگام آب دادن به گلدان مراقب خیس شدن فرش باشید. استفاده از زیرگلدانی و البته آبیاری بهاندازه نیز راهکارهای مفیدی برای پیشگیری از مرطوب شدن فرش هستند.
- سطح پشتی فرش، همواره با کف زمین در تماس است، برای همین محل خوبی برای رشد باکتری است. بهتر است هر از چند گاهی فرش را برگردانید تا قسمت پشت آن در معرض هوای آزاد قرار بگیرد. این کار تا حد زیادی به جلوگیری از پوسیدگی فرش دستباف کمک میکند.
- جمع کردن اشتباه فرش، یکی دیگر از عوامل پوسیدگی فرش دستباف است. فارغ از این که قصد دارید فرش را به طور موقت جمع کنید یا برای زمان طولانی، باید آن را لول کنید. تا زدن فرش باعث وارد آمدن فشار اضافه به تاروپود فرش شده و آنها را سست میکند.
- با مشاهده اولین نشانهها از پوسیدگی فرش، آن را برای تعمیر و اصلاح به یک کارشناس بسپارید. نادیده گرفتن علائم پوسیدگی، نتیجهای جز پیشرفتهتر شدن شرایط و پوسیدگی بیشتر نخواهد داشت.
- فرشهایی که برای مدت طولانی به صورت لول شده انبار شدهاند، باید هر چند وقت یکبار در معرض هوای آزاد قرار بگیرند. این کار هم به جلوگیری از پوسیدگی فرش دستباف کمک میکند و هم به تشخیص به موقع علائم پوسیدگی.
- پیش از پهن کردن فرش، سطح کف اتاق را به خوبی تمیز کنید. اگر کف خانه را با آب شستهاید، پهن کردن فرش را تا خشک شدن کامل آن به تأخیر بیندازید.
- فرشهایی که جنس آنها از الیاف پنبه است، آسیبپذیری بیشتری در برابر رطوبت دارند. در نگهداری این فرشها دقت بیشتری به خرج دهید.
- پهن کردن فرش دستباف در فضاهایی با کف خاکی و آهکی و یا روی تختهایی که در فضای باز قرار دارند، احتمال پوسیدگی آنها را به میزان قابل توجهی افزایش میدهد.
جمعبندی
پوسیدگی فرش دستباف یکی از مشکلات رایجی است که سلامت این دارایی ارزشمند را تهدید میکند. عوامل پوسیدگی فرش دستباف، متعدد هستند؛ برای همین باید در نگهداری از فرش نهایت دقت را به خرج داد. رطوبت، فشار وارد شده به فرش و آلودگیهای خارجی، از جمله این عوامل هستند. تنها با شناختن این موارد است که میتوان در جلوگیری از پوسیدگی فرش دستباف موفق عمل کرد. برای مثال، شستن اشتباه فرش، میتواند به تار و پود آن آسیب بزند؛ لذا بهتر است این کار را به قالیشویی بسپاریم؛ اما جدا از حفظ و نگهداری فرش، تشخیص به موقع پوسیدگی نیز میتواند کمک زیادی در جلوگیری از پیشرفت آن داشته باشد. به همین منظور توصیه میکنیم چه فرشهای در حال استفاده و چه فرشهایی که به صورت لول انبار کردهاید را به صورت دورهای بررسی کنید.