فهرست
فرش دستباف ایرانی، هنر اصیل ایران است که قدمت آن به ۲۵۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. شهرت فرش ایرانی تمام دنیا را در نوردیده و همگان آن را به عنوان یک کالای لوکس و ارزشمند می‌شناسند. در واقع نه تنها ارزش هنری این فرش‌ها، بلکه ارزش تجاری و اقتصادی آن‌ها باعث می‌شود که بعد از نفت، فرش دومین کالای صادراتی ایران باشد. برای متخصصانی که با زیر و بم بافندگی آشنایی دارند، تشخیص فرش دستباف از فرش ماشینی مثل آب خوردن ساده است، اما اگر با این حوزه آشنایی کافی ندارید، بهتر است قبل از خرید با انواع فرش دستباف آشنایی اجمالی داشته باشید.
به همین خاطر، مطالعه این مقاله به شما کمک می‌کند که انواع فرش دستباف ایرانی را بیشتر و بهتر بشناسید.
انواع فرش دستباف ایرانی
دسته‌بندی فرش‌های دستباف ایرانی، تنوع زیادی دارند. در واقع از جهات مختلف می‌توانید این هنر دستی ارزشمند را طبقه‌بندی کنید. طرح و نقش، روش تولید، شیوه بافت، رنگ، اندازه و حتی سبک محلی باعث تمایز بین فرش‌های دستباف می‌شود.
از زیباترین هنر ای ایرانی می توان به تابلو فرش دستباف اشاره کرد.
شیوه بافت
منظور از شیوه بافت، همان سبک قرار گرفتن تار و پود در کنار هم است. فرش دستباف ایرانی از لحاظ بافت به سه دسته تمام لول، لول و نیم لول تقسیم می‌شود. در فرش‌های تمام لول، قوس گره را در پشت فرش می‌بینیم و عمق شیارهای پشت فرش نیز نسبتا زیاد هستند. در فرش‌های لول، شاهد شیوه بافت حصیری خواهیم بود که پس از اتمام هر رج، چله زیر و رو می‌شود. در فرش‌های نیم لول نیز برخلاف قوس گره ۹۰ درجه‌ای فرش‌های تمام لول، قوس گره ۴۵ درجه‌ای را خواهیم داشت.
سبک محلی
منظور از سبک محلی، محل بافت فرش‌ها است که سه دسته شهری، روستایی و عشایری را شامل می‌شود. فرش‌های شهری را بافندگان شهری می‌بافند. این نوع فرش‌ها ظرافت درخور توجهی دارند و طرح ویژه را با رج‌شمار بالا پیاده می‌کنند. فرش‌های روستایی، اکثرا فاقد طرح هستند و به صورت ساده و بر اساس ایده‌ای ذهنی، بافته می‌شوند. فرش‌های ایلی و عشایری در عین سادگی، بافت زمختی دارند و طرح آن‌ها برخواسته از محیط اطراف عشایر است.
جنس و مواد مصرفی
یکی از معیارهایی که در ارزشمندی انواع فرش دستباف تاثیر قابل توجهی دارد، جنس و مواد مصرفی است. به جز فرش‌های ابریشم که سه دسته کف ابریشم، تمام ابریشم و گل ابریشم دارند، بقیه فرش‌ها پشمی و سوف هستند. سوف به نوعی قالی گفته می‌شود که گل و بوته‌های آن با پرز برجسته کار شده است.جهت مشاهده انواع فرش دستباف ابریشم قم بر روی لینک کلیک کنید .
طرح
از لحاظ طرح، فرش‌های اصفهان، تبریز و کرمان همیشه زبانزد خاص و عام بوده‌اند. البته سایر شهرها (کاشان، نایین، همدان و…) نیز هنر خوبی در بافت فرش داشته‌اند و هر یک، طرح‌های منحصر بفردی دارند. به عنوان مثال فرش دستباف ابریشم قم و فرش دستباف تبریز که در فروشگاه فرش آریاس موجود است، محبوبیت بسیاری کسب کرده و در سراسر دنیا از ارزش بالایی برخوردار است.
انواع نقش فرش‌های دستباف ایرانی
خوشبختانه تنوع نقش‌های فرش‌های ایرانی، هر سلیقه‌ای را پاسخگو خواهد بود. در واقع وجود طرح‌های متنوعی که همگی بر اساس اصالت در کنارهم نقش بسته‌اند، میزان رضایت خریداران داخلی و خارجی را از این هنر دستی اصیل را افزایش می‌دهد. مطمئن باشید که مطابق با هر سلیقه‌ای، یک نقش زیبا میان نقش‌های فرش دستباف ایرانی دیده می‌شود. در ادامه، با برخی از مشهورترین نقش‌ها آشنا خواهید شد:
اسلیمی
اگر علاقمند به طرح‌های منظم هستید، فرش با نقش اسلیمی می‌تواند نظر شما را به خود جلب نماید. شاخه‌های دورانی فرو رفته در برگ‌ها، ایده کلی نقوش اسلیمی هستند. معروف‌ترین طرح اسلیمی از بین تنوع متعدد آن، «دهن اژدر» است که تقسیم هر شاخه به دو قسمت متقارن را به رخ می‌کشد.
ایلی و عشایری
در فرش عشایری دستباف، بافنده، طرح فرش را از طریق ایده ذهنی روی فرش پیاده می‌کند و بیشتر، برگرفته از اجزای محیط اطراف است. در این فرش‌ها خبری از طرح‌های منظم نیست اما همچنان اصالت طرح و نقش در آن‌ها دیده می‌شود. اگر به دنبال مشاهده انواع مدل های فرش عشایری دستباف هستید بر روی لینک کلیک کنید.
محرابی
همانطور که از نامش مشخص است، طرح محرابی یکی از انواع فرش دستباف است که نقش آن برگرفته از محراب است. دو طرف فرش محرابی با ستون پوشانده می‌شود و دیگر اجزای تزیینی به کار رفته در آن، گلدان و قندیل هستند.
شکارگاه
صحنه‌های شکار و شکارگاه، ایده اصلی بافت فرش‌های دستباف شکارگاهی هستند. در این فرش‌ها، سوارکارانی همراه با نیزه و تیروکمان دیده می‌شود که اغلب اوقات در پی شکار آهو (یا دیگر حیوانات) هستند.
بته جقه
یکی از طرح‌های اصیل ایرانی، طرح بته جقه است که راه خود را به فرش دستباف نیز باز کرده است. اگر به این نقش اصیل علاقه دارید، فرش بته جقه‌ای نظرتان را جلب خواهد کرد. بد نیست بدانید که این نقش، از درخت سرو تجرید یافته است.
افشان
یکی از طرح‌های زیبای فرش ایرانی که این روزها محبوبیت چشمگیری پیدا کرده، طرح افشان است. ارتباط کلیه اجزا در فرش افشان، اولین ویژگی بارز آن محسوب می‌شود. هرچند شاخ و برگ‌ها پراکنده هستند ولی ارتباط اجزا همچنان حفظ می‌شود.
شاه عباسی
گل شاه عباسی، اصلی‌ترین نقش فرش‌های شاه عباسی است. در فرش‌های شاه عباسی، گل شاه عباسی با نقوش اسلیمی، لچک و افشان ترکیب می‌شود و زیبایی چشمگیری را بین انواع فرش دستباف ایرانی به نمایش می‌گذارد.
تلفیقی
تمام طرح‌های اصیلی که در بافت فرش به کار می‌روند، به مرور زمان با یکدیگر ترکیب می‌شوند و فرشی با نقش تلفیقی را به وجود می‌آورند. مثلا تلفیقی لچک ترنج، تلفیقی قاب فابی، تلفیقی ترنجی دسته گل و تلفیقی ترنجدار دسته‌ای، نقوش تلفیقی در فرش‌های دستباف هستند.
آثار و ابنیه باستانی
اگر به کاشی‌‌کاری‌های سنتی و اشکال هندسی بناهای اسلامی علاقه دارید، این طرح بین انواع فرش دستباف، شما را بیشتر به وجد خواهد آورد. مسجد کبود، کسجد کوفه، گنبد قابوس، ایوان مدائن و تخت جمشید مشهورترین ایده در این فرش‌ها به حساب می‌آیند.
محرمات
در فرش‌هایی با نقش محرمات، قطعاتی از نقشه در راستای طول فرش تکرار می‌شوند. در برخی از شهرها، محرمات را با نام قلمدانی می‌شناسند.
سخن نهایی
سلیقه شما و نوع دکوراسیونی که در نظر دارید، تاثیر کلیدی در انتخاب طرح و نقش فرش دارند. ما با در نظر گرفتن تمامی این موارد سعی کرده‌ایم مدل‌های متنوعی از فرش‌های ایرانی را در فروشگاه اینترنتی آریا جمع‌آوری کنیم.
درواقع می‌توان گفت تنوع طرح و نقش انواع فرش دستباف ایرانی موجود در بازار آنلاین فرش به قدری گسترده است که هرکس با هر سلیقه‌ای، طرح اصیل مورد پسند خود را پیدا خواهد کرد. توصیه ما این است که قبل از خرید، آگاهی لازم در مورد پارامترهای مختلف فرش دستباف را کسب کنید تا در نهایت با توجه به توان مالی و بودجه مورد نظرتان، بهترین و اصیل‌ترین فرش دستباف ایرانی را مهمان خانه خود کنید.
