فهرست
نمی‌توان ظاهر خیره‌کننده و سلطنتی انواع فرش ابریشم و نقش آن در مجلل نشان دادن دکوراسیون داخلی را نادیده گرفت. با این حال خرید و استفاده از انواع مدل های فرش ابریشم نیاز به دانش کافی برای نگهداری درست و حفظ سلامت آن دارد. در ادامه این مقاله از وبلاگ آریاس ضمن معرفی انواع مختلف فرش دستباف ابریشم و بررسی تفاوت‌های آن‌ها، راهکارهایی برای مراقبت درست از این نوع فرش را نیز به شما آموزش خواهیم داد. اگر به تازگی فرش ابریشم خریده‌اید یا قصد خرید دارید، خواندن ادامه این مطلب خالی از لطف نخواهد بود.
انواع مختلف فرش ابریشم را بشناسیم
انواع فرش ابریشم را می‌توان به دو دسته دستباف و ماشینی تقسیم کرد. روش تولید این دو نوع فرش همان‌طور که از اسمشان پیدا است متفاوت بوده و علاوه بر این دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند که در ادامه توضیح خواهیم داد.
فرش ابریشم دستباف
یکی از پرفروش‌ترین و محبوب‌ترین مدل های فرش ابریشم در ایران و جهان، فرش دستباف ابریشم است. وقتی که سخن از این نوع فرش به میان می‌آید، علاوه بر ظرافت بافت و زیبایی، قیمت بالای آن هم زبانزد خاص و عام است. به طور کلی خصوصیات و ویژگی‌های منحصر به فرد فرش دستباف ابریشمی را در موارد زیر می‌توان خلاصه کرد.
- زیبایی و جذابیت بصری بسیار بالا
- سبک و کم وزن بودن به دلیل استفاده از الیاف طبیعی ظریف
- شفافیت و براقیت خاص و بسیار زیاد
- پرز کم و ضد حساسیت بودن
- تنوع رنگی بالا و چشم‌نواز بودن
- حفظ کیفیت برای مدت طولانی
- دارای ارزش مادی بالا و مناسب برای سرمایه‌گذاری
فرش ابریشم ماشینی
یکی دیگر از انواع فرش ابریشم که به دلیل قیمت فرش دستباف ابریشم کمتر نسبت به نوع دستباف طرفداران خاص خود را دارد، فرش ابریشم ماشینی است. برای بافت آن اغلب از نخ پلی‌استر، پلی اوژن، ابریشم مصنوعی و ویسکوز استفاده می‌شود. نرمی و نازکی این مدل فرش نیز دقیقاً به خاطر استفاده از چنین الیافی در تولید آن است.
انواع طرح و مدلهای فرش ابریشم
انواع طرح و مدل های فرش ابریشم را نیز می‌توان بر اساس شیوه بافت یعنی دستی یا ماشینی تقسیم کرد. هر فرش خصوصیات منحصر به فرد خود را دارد و طبیعی است که قیمت هر مدل به دلیل شیوه بافت و طرح متفاوت باشد.
انواع مدل فرش ابریشم بر اساس منطقه
ایران بدون شک بزرگ‌ترین مرکز تولید قالی ابریشمی در جهان است. با این توضیحات طبیعی است که شهرهای مشهور فرش‌بافی در ایران هر کدام طرح و مدل خاص خود را داشته باشند. اصلی‌ترین انواع فرش ابریشم دستباف را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- فرش دستباف ابریشم قم
- فرش ابریشم دستبافت کاشان
- فرش دستباف تبریز
- فرش ابریشم دستبافت دورو ترکمن
فرش در سه شهر اول به صورت تک‌رو و معمولی بافته می‌شود، اما مدل دیگری از فرش ابریشم دستباف وجود دارد که به دورو مشهور است. این فرش کار مردم هنرمند ترکمن است و می‌توان از هر دو طرف آن استفاده کرد. شیوه بافت این فرش بسیار تخصصی است و در این مقاله نمی‌گنجد؛ اما در یک توضیح اجمالی باید گفت از یک نقشه یکسان یا مختلف برای بافت پشت و روی فرش استفاده می‌شود. هم‌زمان دو نفر یکی نقشه رو و یکی نقشه پشت فرش را می‌بافد.
انواع مدل های فرش ابریشم بر اساس بافت
فرشهای ماشینی و دستباف ابریشم با توجه به مقدار ابریشم استفاده شده برای تولید و شیوه بافت هم تقسیم‌بندی می‌شوند. معروف‌ترین مدلهای آن عبارت‌اند از:
- فرش تمام ابریشم: یکی از انواع فرش ابریشم ماشینی و دستباف که کیفیت بسیار بالایی دارد، تمام ابریشم است. در بافت این نوع فرش همه چیز از پرز و چله گرفته تا نخ خاب، از جنس ابریشم طبیعی است. برای همین ظاهر زیبا و نفیسی دارد و جزو پرفروش‌ترین‌ها محسوب می‌شود.
- فرش گل‌ابریشم: فرش گل‌ابریشم یکی از زیباترین مدل های فرش ابریشم بوده که نقش گل، پرندگان و … زیبایی خاصی به آن بخشیده است. برای بافت آن به صورت ترکیبی از الیاف ابریشم طبیعی و مصنوعی استفاده می‌شود. اغلب حاشیه از جنس الیاف طبیعی و بقیه قسمت از جنس الیافی مانند پلی‌استر، آکریلیک و … است. البته باید گفت که نخ چله آن هم از ابریشم طبیعی است.
- فرش کف ابریشم: یکی دیگر از انواع فرش ابریشم است که تنها برای زمینه یا همان کف فرش از ابریشم طبیعی استفاده می‌شود.
زمان بافت فرش ابریشم چقدر است؟
زمان بافت انواع فرش ابریشم دستباف به عوامل متعددی از جمله تراکم، تعداد رج و ابعاد یک فرش بستگی دارد. از آنجایی که الیاف ابریشم طبیعی دارای ظرافت بالایی نسبت به پنبه، پشم و … هستند، طبیعی است که برای بافت یک رج از این نوع فرش تعداد گره بیشتری نیاز باشد و همچنین تراکم بالاتری نیز دارد. شاید یک فرش بسیار کوچک ابریشم به ۶ ماه زمان برای بافت نیاز داشته باشد. در مقابل فرشهای بزرگ‌تر چون ۹ متری و ۱۲ متری بین ۱ تا ۲ سال و در برخی موارد حتی بیشتر از این مقدار تکمیلشان زمان می‌برد. البته تعداد افرادی که روی بافت یک دار قالی کار می‌کنند، هم در زمان بافت آن اثر دارد.
مواردی که با رعایت آن ها میتوانیم طول عمر فرش ابریشمی را افزایش دهیم
ابریشم یکی از گران‌ترین الیاف طبیعی در جهان محسوب می‌شود. اگر فرش ابریشمی خریده‌اید و می‌خواهید هر قسمتی از خانه خود را مجلل و شیک جلوه دهید، باید نکات مهم برای مراقبت از آن را بدانید. این نکات مهم به شما کمک می‌کند تا فرشی همیشه تمیز و با ظاهری مانند روز اول داشته باشید.
نکات مهم برای تمیز کردن انواع فرش ابریشم را بدانید
ابریشم به عنوان یک الیاف طبیعی ظریف به راحتی مستعد ساییدگی و پارگی است، به همین دلیل برای تمیز کردن درست و اصولی آن یک سری نکات هست که باید رعایت شود از جمله:
- حتماً فرش را با جاروبرقی تمیز کنید تا خاک و گردوغبار در آن نماند و بعد از شستشو به جان فرش ننشیند و باعث فرسودگی آن نشود.
- هرگونه لکه‌ای را در اسرع وقت تمیز کنید؛ زیرا لکه‌های قدیمی به مواد شوینده قوی نیاز دارند که ممکن است به الیاف فرش آسیب بزند.
- در صورت شستن فرش از شوینده قوی استفاده نکرده و آن را در زیر نور خورشید برای خشک شدن پهن نکنید. هر دو کار باعث کاهش عمر انواع فرش ابریشم می‌شود.
مراقبت از فرش برای جلوگیری از کثیف شدن را فراموش نکنید
از قدیم گفته‌اند که پیشگیری بهتر از درمان است. تصور لکه‌دار شدن فرش ابریشمی زیبای شما ناراحت کننده است. برای جلوگیری از وقوع چنین اتفاق ناگواری، اقدامات پیشگیرانه بهترین راه‌حل است. اگر فکر می‌کنید فرش ابریشم را جایی پهن کرده‌اید که معمولاً در آن مکان غذا می‌خورید یا رفت‌وآمد زیادی دارید، محل قرارگیری آن را تغییر دهید.
فرش را از رطوبت و نم دور نگه دارید
انواع فرش ابریشم می‌توانند مقادیر زیادی رطوبت را جذب کنند؛ بنابراین ریختن مایعات روی آن می‌تواند منجر به ایجاد کپک شود. هنگامی که این اتفاق افتاد، بلافاصله فرش ابریشمی خود را در هوای آزاد پهن کنید تا خشک شود.
به صورت هفتگی جاروبرقی بکشید
جارو کشیدن هفتگی کلید اصلی عمر طولانی فرش ابریشم است. جاروبرقی کشیدن منظم (یک بار در هفته یا یک بار در دو هفته) مهم است؛ به این دلیل که انجام ندادن این کار باعث می‌شود فرش ابریشم ظاهر کثیفی پیدا کرده و خاک به درون الیاف نفوذ کند. هنگام جاروبرقی کشیدن حتماً از سری بدون برس استفاده کنید تا از آسیب رساندن به الیاف جلوگیری شود.
با فرشهای ابریشمی مانند فرشهای معمولی رفتار نکنید
ابریشم یک ماده بسیار آسیب‌پذیر است که نمی‌تواند در مقابل عواملی چون گرما، رطوبت و استفاده از مواد شیمیایی خشن دوام زیادی بیاورد. دوری فرش از این موارد یکی از مهم‌ترین راه‌های حفظ طول عمر فرش شما خواهد بود. در صورت عدم تخصص برای شستن این نوع فرش، احتمال آسیب به آن بالا بوده و بهتر است از یک قالی‌شویی مطمئن برای این کار کمک بگیرید.
در چه مکان هایی از فرش ابریشم استفاده کنیم؟
مناطق کم تردد بهترین مکان برای استفاده از انواع فرش ابریشم هستند. بدون شک تنوع بالای مدل های فرش ابریشم، طرح‌های شگفت‌انگیز، رنگ‌های پیچیده و همچنین حس لوکسی که دارند شما را وسوسه می‌کند که از این نوع فرش در هر مکانی استفاده کنید. متأسفانه، پهن کردن فرشهای ابریشمی در مکان‌های پرتردید به دلیل عدم مقاومت در برابر سایش کار درستی نیست. متخصصان توصیه می‌کنند اگر فرزند کوچک یا حیوانات خانگی دارید، اطمینان حاصل کنید که فرش ابریشمی خود را دور از مناطقی که معمولاً در آن پرسه می‌زنند یا بازی می‌کنند قرار دهید.
فرق بین فرش تمام ابریشم و ابریشم ماشینی
تا اینجای کار به معرفی انواع فرش ابریشمی پرداختیم، اما ممکن است برای شما سوال ایجاد شود که فرق بین فرش تمام ابریشم و ابریشم ماشینی در چیست؟ مهم‌ترین نکاتی که برای درک تفاوت این دو فرش می‌توان اشاره کرد شامل موارد زیر می‌شود:
تفاوت در قیمت
اصلی‌ترین و مهم‌ترین تفاوت مدل های فرش ابریشم به ویژه فرش تمام ابریشم و ماشینی در قیمت است. در واقع به دلیل اینکه الیاف طبیعی ابریشم قیمت بالاتری دارند، استفاده از آن برای فرش تمام ابریشم باعث شده تا نسبت به فرش ماشینی گران‌تر باشد؛ زیرا ترکیبی از الیاف طبیعی و مصنوعی یا به صورت کامل الیاف مصنوعی در فرشهای ماشینی به کار برده می‌شود.
کیفیت بافت و ظاهر کلی فرش
اگر بخواهیم این دو نوع فرش ابریشم را از نظر ظاهر و کیفیت بافت بررسی کنیم، باید گفت که هر کدام ویژگی خاص خود را دارند که باعث شده تا از ارزش خرید بالایی برخوردار باشند. به طور مثال رنگ‌پذیری در نوع دستباف بیشتر است و تنوع رنگی بالاتری دارد. در مقابل فرش تمام ابریشم درخشندگی و براقیت خاصی دارد.
تفاوت از نظر دوام و ماندگاری
طبیعی است که استفاده از الیاف مصنوعی چون پلی‌استر و ابریشم مصنوعی باعث شود تا انواع فرش ابریشم ماشینی دوام بالاتری داشته باشند. در مقابل به خاطر حساس بودن و ظرافت الیاف طبیعی، فرش تمام ابریشم برای عوامل محیطی و بیرونی آسیب‌پذیرتر است.
تفاوت در طراحی و نقشه
نقشه فرش تمام ابریشم به ویژه از نوع دستباف محدود به منطقه بافت آن است و برای همین تنوع کمتری نسبت به نوع ماشینی دارد که حتی از طرح‌های مدرن نیز برای بافت آن استفاده می‌شود. با این وجود نمی‌توان از این نکته چشم‌پوشی کرد که مدلهای دستباف از نظر طرح و نقشه ظرافت بیشتری نسبت به نوع ماشینی دارند.
تفاوت در نوع استفاده
استفاده از مدل های فرش ابریشم طبیعی در مکان‌های پر رفت‌وآمد عاقلانه نیست و بیشتر جنبه تزیینی دارند. در واقع نمی‌توان از آن‌ها برای زیرانداز استفاده کنید، زیرا بسیار ظریف هستند و زودتر در معرض آسیب قرار می‌گیرند. در مقابل مدل ماشینی برای زیر پا مناسب و مقرون به‌صرفه است.
قیمت مدلهای مختلف فرش ابریشم
انواع فرش ابریشم قیمت‌های مختلفی داشته که به عوامل مختلفی چون الیاف طبیعی استفاده شده در بافت، ابعاد، دستباف یا ماشینی بودن، تراکم، محل تولید و برند تولیدکننده بستگی دارد. اگر دوست دارید فرش ابریشمی را به عنوان یک راه برای سرمایه‌گذاری بخرید، بدون شک فرشهای تمام ابریشم دستباف که قیمت بالاتری دارند، گزینه بهتری برای شما هستند.
جمع بندی
در این مقاله سعی شد تا انواع فرش ابریشم از دستباف تا ماشینی به شما معرفی شود. همچنین به تفاوت‌های آن‌ها و راه‌های نگهداری از آن به بهترین شکل پرداخته شد. امیدواریم با این مطلب تصمیم درستی در مورد خرید فرش ابریشم و انتخاب مدل مناسب از این نوع فرش برای خانه خود بگیرید. همچنین در صورت نیاز به راهنمایی بیشتر و خرید اینترنتی از بازار آنلاین فرش می‌توانید از طریق سایت آریاس اقدام کنید.
سوالات متداول
۱- فرش ابریشمی دستباف بهتر است یا ماشینی؟
جواب این سوال بستگی به بودجه، نوع نیاز و سلیقه شما دارد. اگر محدودیت در بودجه ندارید و به دنبال فرشی براق و زیبا هستید که بیشتر جنبه تزئینی داشته باشد، پیشنهاد ما در میان انواع فرش ابریشم، مدل تمام ابریشم دستباف است.
۲- کدام منطقه از ایران فرش ابریشم باکیفیت‌تری تولید می‌کند؟
کیفیت مدل های فرش ابریشم دستباف بیش از آنکه به منطقه تولید و بافت مربوط باشد، به کیفیت الیاف بستگی دارد. از آنجایی که در اکثر شهرهای ایران از الیاف طبیعی استفاده می‌شود، تفاوت بیشتر در طرح و نقشه است و انتخاب از میان آن‌ها به سلیقه شما برمی‌گردد.
۳- فرش دورو ابریشم چیست؟
این نوع فرش ابریشم مربوط به منطقه ترکمن نشین کشور بوده و هر دو طرف آن قابل استفاده است. حتی در برخی موارد طرح دو طرف متفاوت است و دو نفر به صورت هم‌زمان پشت و روی این فرش را می‌بافند. برای همین یکی از انواع فرش ابریشم بسیار نفیس و گران‌قیمت محسوب می‌شود.
