فهرست
یکی از مهم‌ترین نقاط قوت فرش و قالی، الیاف آن است که می‌توان از این طریق برتری آن را نسبت به سایر مدل‌ها سنجید؛ شناختن انواع نخ فرش بافی می‌تواند به شما کمک کند تا بتوانید هنگام خرید بهترین انتخاب را داشته باشید. به این ترتیب هنگامی که بخواهید به قصد خرید با یک فروشنده صحبت کنید و یا ویژگی‌های یک فرش را در یک سایت بخوانید، می‌توانید بهتر این مشخصات را تجزیه و تحلیل کنید.
فروشگاه آریاس یکی از بزرگ‌ترین آنلاین شاپ‌های فرش است که انواع مختلف آن را از جمله طرح‌های مشهور ماهی، علیا، فرش نقشه سالاری، هریس تبریز و … خدمت شما عزیزان به صورت کاملاً تضمینی، ارائه می‌دهد.
مجموعه ای از زیباترین فرش جفت دستباف را تماشا کنید.
انواع الیاف فرش دستباف
باید بدانید که در حالت کلی، ما ۴ نوع الیاف برای فرش دستباف داریم که می‌توان به پشم، کتان، ابریشم و کرک اشاره کرد که وابسته به اینکه از کدام یک از این الیاف در بافت فرش استفاده می‌شود، مشخصات آن نیز تغییر خواهد کرد و به این ترتیب شما باید از الیاف به کار رفته در فرش مورد نظرتان اطلاع داشته باشید تا بتوانید نسبت به سایر ویژگی‌های آن آگاه شوید.
پشم
در بین الیاف موجود می‌توان به جرئت گفت که مهم‌ترین آن‌ها پشم است که علت اصلی آن به دلیل پرورش گوسفند در نقاط مختلف کشور بوده که باعث شده تا این حد پشم در بین فرش بافان معروف و محبوب شود. بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که بیش از ۷۰ درصد پشم‌های گوسفندهای ایرانی به دلیل داشتن قطر بالایی که دارند به وفور در این صنعت مورد استفاده قرار گرفته و حداقل قطر مورد نیاز انواع نخ فرش بافی خصوصاً پشم، بین ۳۰ تا ۴۰ میکرون است.
چند نکته مهم:
گوسفندانی که در نواحی کوهستانی و سرد زندگی می‌کنند، به دلیل قطر بیشتر پشمی که دارند، الیاف مناسب‌تری را جهت قالی بافی تولید می‌کنند.
اگر به دنبال رنگرزی فرش هستید، توصیه می‌شود که حتماً از پشم سفید استفاده کنید، زیرا قدرت رنگ پذیری بیشتری نسبت به سایر مدل‌ها دارد. فصل چیدن پشم‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است و بدانید که فصل بهار بهترین فصل و پاییز بدترین زمان برای چیدن پشم‌های گوسفند به شمار می‌آید. یکی از مراحل مهم، شستشوی پشم است که باید با دقت انجام شود تا شن و ماسه و یا چربی بدن حیوان در آن کاهش یابد.
کتان یا پنبه
یکی از پرکاربردترین و راحت‌ترین گزینه‌های مورد استفاده در صنعت فرش بافی، استفاده از پنبه بوده که تار و پود فرش‌های ایرانی اغلب با این الیاف ساخته می‌شود و بسیار رایج است. دلیل اولی که از این الیاف استفاده می‌شود، استحکام بسیار بالای آن نسبت به سایر انواع نخ فرش بافی مانند پشم و ابریشم است. دلیل دوم آن را می‌توان مقاومت بسیار بالایش در مقابل آفت‌هایی مانند بید دانست؛ زیرا بیدها علاقه‌ای به خوردن پنبه ندارند و همین موضوع باعث می‌شود تا فرشهایی با الیاف پنبه، کمتر در معرض بیدخوردگی قرار بگیرد و به تار و پود آن آسیب نرسد. دلیل دیگری که می‌توان برای برتری پنبه در نظر داشت، نوع بافندگی افراد در مناطق مختلف کشور است که به درشت بافی علاقه دارند و پنبه نیز برای این کار مناسب بوده و توانسته است با محبوبیت زیادی مواجه شود.
ابریشم
شاید به گوشتان رسیده باشد که یکی از گران‌ترین فرش‌های دستباف ایرانی، از جنس ابریشم بوده و توانسته محبوبیت زیادی در کل دنیا به دست بیاورد. این الیاف که از پیله کرم ابریشم به دست می‌آید، در صورت یکی دانستن قطر پشم و ابریشم، به جرئت می‌توان گفت ابریشم به نسبت مقاومت و استحکام بالاتری دارد. دلیل اصلی قیمت بالای این فرش به جهت سختی آن در هنگام بافندگی است که دقت زیاد آن باعث افزایش زمان بافت و سخت‌تر شدن آن می‌شود. دقت کنید که فرش‌های ابریشم تماماً از ابریشم نیست و تنها در بخشی از آن که بافنده فرش تأکید بیشتری بر دیده شدن آن دارد، از ابریشم بهره‌گیری می‌کند؛ به طور مثال فرش گل ابریشم نائین، فرش دستباف تبریز، کاشان و …
کرک
یکی از نایاب‌ترین فرشهایی که بافته می‌شود، از الیاف کرکی بوده که قیمت آن کاملاً دور از تصور بوده و زمانی که به هزینه خرید آن توجه می‌کنیم، کمی دور از واقعیت است. اگر به معنای کلمه کرک مسلط باشید، متوجه خواهید شد که این کمیاب بودن به چه دلیل است و چرا فرشهایی که از جنس کرک هستند، بسیار گران‌تر می‌شوند. بسیاری از فرش‌های خارجی که با استفاده از پشم ظریف تولید می‌شوند با عنوان فرش‌های کرکی معروف هستند که این یک تعریف اشتباه است. کرک‌ها در واقع پشم‌های نرم و ظریفی هستند که بر روی بدن بز و یا گوسفندان روییده می‌شوند و هنگام شانه کردن بین دندانه‌ها گیر می‌کنند؛ به همین خاطر قیمت بیشتری نسبت به انواع نخ فرش بافی مانند پنبه و پشم خواهد داشت.
نحوه استفاده از انواع نخ فرش بافی دستباف
فرش تمام فرش: در مناطقی که دسترسی به پنبه بسیار کم بود، اغلب فرش‌ها را از پشم خالص می‌بافتند و این سنت تا به امروز باقی مانده است. از این الیاف هم در چله و هم پرزهای فرش استفاده می‌شود و یک حرکت کاملاً سنتی به حساب می‌آید. زمانی که به صورت خالص از پشم در بافت استفاده کنید، سبب ضخیم شدن و درشت شدن بافت فرش خواهید شد که آن را تبدیل به یک زیر انداز برای محل‌های پر رفت و آمد تبدیل خواهد کرد. از ویژگی‌های مهم این فرش می‌توان به استحکام، تسکین درد رماتیسم، مناسب سلامتی و گردش خون اشاره داشت.
فرش تمام ابریشم: فرشهایی که هم چله و هم پرزشان از جنس ابریشم خالص باشد، جزو نایاب‌ترین و گران‌ترین فرش‌ها حساب می‌شوند که به صورت قطع می‌توان آن را اثری نفیس دانست. در واقع زمانی که از این نوع الیاف در بافت فرش استفاده می‌شود، قیمت آن نیز به مراتب بیشتر شده و زیبایی آن چشم نواز خواهد شد؛ ترجیح بر این است که این فرش‌ها در محل‌های کم تردد پهن شوند تا از آسیب جلوگیری شود. پس می‌توان گفت این فرش‌ها بیشتر به منزله زیبایی هستند و در برابر سایش مقاوم نیستند.
فرش پشم کتان: الیاف کتانی یا پنبه‌ای اغلب در چله استفاده شده و فرش‌های بافته شده با پرز پشم و چله کتان، یکی از رایج‌ترین انواع فرش دستباف در ایران است. معمول‌ترین نوع الیاف از جنس ساقه گیاهی به نام فلاکس است که کشت این گیاه به صورت سالانه انجام می‌شود و در قسمت بالایی ساقه دارای شاخه‌های زیادی بوده که گل‌هایی به رنگ بنفش، لاجوردی، قرمز و سفید دارد.
فرش پشم ابریشم: استفاده از پرزهای پشمی و چله ابریشمی یکی دیگر از روش‌های رایج در صنعت بافندگی بوده که البته باید اشاره داشت در حال حاضر تعداد این فرش‌ها بسیار اندک شده است. در واقع استفاده ۱۰۰ درصدی از ابریشم برای چله و همچنین به‌کارگیری ۱۰۰ درصدی پشم برای پرزها یک کار غیر معمول بوده و زمانی که چله‌ها ابریشمی انتخاب شوند، برای زیبایی بهتر است که پرزها نیز از ابریشم باشند تا زیبایی فرش دو چندان شود. اگر زمانی از ابریشم برای پرزها استفاده شود و حاشیه و یا گل‌های آن را نیز با ابریشم ببافند، به آن قالی گل ابریشم نیز می‌گویند که در شهرهای اصفهان و تبریز مشهور است.
فرش دستباف کرک ابریشم: کرک‌ها همان‌طور که اشاره کردیم به دلیل قیمت بالا و مقاومت کمتری که دارند زیاد محبوب نبوده و کمتر مورد استقبال مردم قرار می‌گیرند. استفاده از این الیاف تنها در فرش‌های لوکسی است که بیشتر جنبه تزئینی داشته باشند. می‌توان از کرک به جای کتان یا پنبه در فرش‌های ابریشمی استفاده کرد و به این ترتیب قیمت آن بسیار زیاد خواهد شد.
انواع الیاف فرش ماشینی
فرش‌های ماشینی برخلاف فرش‌های دستباف از الیاف مصنوعی استفاده می‌کند که این موضوع مزایا و معایب خودش را دارد. اگر قصد خرید فرش ماشینی را دارید، پس با ما همراه شوید تا انواع الیاف مصرفی در این نوع از فرش‌ها را مورد بررسی قرار دهیم:
پلی استر
اولین بار در سال ۱۹۲۸ پلی استر را به عنوان محصولی مقاوم در برابر رطوبت و گرما به کار گرفتند که در طول زمان، با مطالعات بیشتر، این محصول در صنعت بافت فرش مورد استفاده قرار گرفت. الیاف فرشهایی که از جنس پلی استر است بسیار آسان تمیز شده و در برابر لکه‌های محلول در آب مقاومت بالایی دارد. باید اشاره کرد که دلیل محبوبیت دیگر آن به خاطر قیمت پایین‌ترش نسبت به پشم طبیعی است. از جمله مهم‌ترین ویژگی فرشهایی با جنس پلی استر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمیز شدن آسان و بدون دردسر
- مضر نبودن برای سلامتی انسان
- درخشندگی
- ضد قارچ و باکتری
- مقاوم در برابر سایش، حرارت و مواد شیمیایی
اکریلیک
پشم مصنوعی یا اکریلیک به دلیل ساختار پلیمری آن که به نام اورلون اولین بار وارد بازار شد، شباهت زیادی به پشم داشته و از بین انواع نخ فرش بافی دستباف، این الیاف در برابر رطوبت، کپک و … بسیار مقاوم است و برای تهیه قالیچه‌های درب حمام و یا فرش‌های کوچک کاربرد زیادی دارد. فرشهایی که از جنس اکریلیک هستند، برای نواحی که تردد در آن‌ها زیاد بوده اصلاً مناسب نیستند، چون قابلیت برگشت پذیری ندارند. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های فرش اکریلیک می‌توان موارد زیر را در نظر داشت:
- حافظ گرما
- مقداری خشن و زبر
- عدم برگشت پذیری بالا در صورت خاب رفتگی
- مقاوم در برابر فشار، نور خورشید، روغن‌ها و مواد شیمیایی
- دارای ویژگی‌هایی شبیه به پشم
- پرزدهی بالا
نایلون
یکی دیگر از الیاف پر کاربرد در صنعت فرش‌های ماشینی، الیاف نایلونی است که طبق آمار ۶۵ درصد از تمامی کف پوش‌ها و ۹۰ درصد کف پوش‌های خانگی از این جنس تولید می‌شوند؛ علت اصلی آن به دلیل مقاومت بسیار بالا در برابر رفت و آمد است که می‌تواند به سرعت حالت اولیه خود را بازگرداند و شبیه قبل شود. همچنین با گذشت زمان متوجه خواهید شد که در برابر گرد و غبار، لک و یا کپک بسیار مقاوم است. رنگ این جنس از فرش‌ها بعد از شستشو نیز ثابت می‌ماند و می‌توانید با خیالی آسوده آن را به قالی‌شویی بسپارید. فرشهایی که از جنس نایلون تولید می‌شوند، ویژگی‌های زیر را دارند:
- وزن کم
- شفافیت و درخشندگی بیشتر
- پوشانندگی مناسب
- قابلیت شستشوی آسان
- عمق رنگ بالا
- گران‌تر نسبت به سایر فرش‌های ماشینی
پلی پروپیلن
بعد از نایلون، یکی از پر طرفدارترین فرش‌ها، آن‌هایی است که از جنس الیاف پلی پروپیلن تولید شده‌اند؛ همچنین باید اشاره کرد که فروش آن‌ها در بازار بسیار زیاد بوده و علت اصلی آن مقاومت در برابر خاب رفتگی، رطوبت، کپک و آسیب‌های این چنینی است. استحکام این الیاف در برابر سایش و لکه بسیار زیاد بوده که در صورت کثیف شدن، به راحتی شسته می‌شوند. همچنین شما می‌توانید انواع رنگ این الیاف را در بازار پیدا کنید.
- حجم و پوشش مناسب
- عدم سکونت الکتریسیته
- مقاوم در برابر سایش، رنگ پریدگی، کپک و رطوبت
- قیمت مناسب
- انعطاف پذیری کمتر
- عدم مقاومت در برابر اشتعال
جمع بندی
شناخت انواع نخ فرش بافی باعث می‌شود تا شما بتوانید به راحتی محصول مورد نظر خود را بررسی و آن را خریداری کنید. همان‌طور که گفته شد شناخت الیاف فرش یکی از مهم‌ترین نکاتی است که با مطالعه دقیق مطالب بالا می‌توانید به راحتی نسبت به تشخیص آن‌ها اقدام کنید. برای خرید انواع فرش دستباف و یا ماشینی، همین حالا به صفحه محصولات آنلاین شاپ آریاس مراجعه کرده و یا از طریق شماره تماس‌هایی که در زیر صفحه قرار گرفته است، با کارشناسان ماهر ما که به صورت ۲۴ ساعته فعال هستنددر بازار آنلاین فرش، ارتباط برقرار کنید.
سوالات متداول
۱- شستن الیاف فرش طبیعی سخت‌تر است یا مصنوعی؟
شستن فرش‌های دست‌بافتی که از الیاف طبیعی درون آن‌ها استفاده شده است دشوارتر بوده و لکه‌های آن نیز به مراتب سخت‌تر از بین خواهد رفت.
۲- الیاف فرش ماشینی بهتر است یا دستی؟
این قضیه کاملاً به شما بستگی دارد و هر کدام از این مدل‌ها مزایا و معایب خاص خودشان را دارند.
۳- برای خرید فرش دستباف و یا ماشینی به کجا مراجعه کنم؟
آریاس بزرگ‌ترین فروشگاه آنلاین فرش است که می‌توانید همین حالا با مراجعه به صفحه محصولات، خرید خود را انجام دهید.
