فهرست
فرش چهل تیکه، یک اثر هنری است که هم تاریخچه و تکنیک‌های قدیمی تولید فرش را به یاد می‌آورد و هم طراحی و بافت مدرنیته را به تصویر می‌کشد. کلاژ فرش ترکیبی از قطعات چند فرش مختلف است و معمولا این قطعات از فرش‌های آسیب دیده یا فرسوده هستند. در ضمن تمام فرش‌های چهل تکه از ترکیب ۴۰ تکه فرش ساخته نمی‌شوند و بیشتر این فرش‌ها کمتر از چهل قطعه دارند. این نوع فرش‌ها معمولا با استفاده از رنگ‌های مختلف و طرح‌های سنتی تولید می‌شوند و جزوی از هنرهای دستی مردم ایران هستند. این فرش‌ها در دکوراسیون داخلی خانه‌ها، هتل‌ها و ادارات استفاده می‌شود و زیبایی خاصی را به هر فضایی می‌بخشند. در ادامه همراه ما باشید تا شما را بیشتر با این هنر ایرانی آشنا کنیم:
انواع فرش کلاژ
فرش‌های کلاژ برای چیدمان منازل امروزی که معمولا به سبک مدرن و کلاسیک روی آورده، می‌توانند بهترین گزینه باشند. این فرش‌ها در طرح و رنگ‌های متنوع و در دو روش تولید کاملا متفاوت به صورت ماشینی و دستباف عرضه می‌شوند. افزون بر دسته‌بندی فرش‌های چهل تکه بر اساس نوع بافت که فرش را به دو دسته دستباف و ماشینی تقسیم می‌کنند، این فرش‌ها را با توجه به آستری که در بافت آن‌ها دوخته شده نیز می‌توان تقسیم‌بندی کرد. آسترهایی که در بافت فرش کلاژ به کار می‌روند، از جنس جاجیم یا چرم هستند. از سوی دیگر بعضی از فرش‌های چهل تیکه در بازار وجود دارند که در بافت آن‌ها آستر بکار نرفته است. از بهترین فرش‌های کلاژ و یا معمولی بازار، می‌توان به فرش دستباف تبریز اشاره کرد.
مزایای استفاده از فرش کلاژ
تهیه و بافت فرش‌های کلاژ یا چهل تکه مزیت‌های زیادی دارند. از جمله مزایای آن موارد زیر هستند:
- بازسازی و استفاده مجدد از فرش‌های نفیسِ دستبافتی که به دلیل سوختگی، بید خوردگی، رطوبت و… قابل استفاده نیستند، از مهم‌ترین مزیت بافت فرش‌های چهل تکه هستند.
- یکی از مهم‌ترین مزیت‌های فرش کلاژ این است که در قسمت زیرین این فرش‌ها لایه‌ای از چرم وجود دارد. این روکش چرمی باعث استحکام و دوام بالای فرش کلاژ می‌شود. این لایه چرم علاوه بر اینکه مانع جمع شدن فرش می‌شود، بلکه با ایجاد اصطکاک از حرکت کردن فرش در سطوحی مثل سرامیک جلوگیری می‌کند. در نتیجه فرش چهل تیکه برای مکان‌هایی که احتمال سر خوردن در آن زیاد است، گزینه مناسبی خواهد بود.
- طراحی کلاژ فرش دستباف ترکیبی از مدرنیته و سنتی است. به همین دلیل این نوع فرش دستباف به راحتی با انواع لوازم، طراحی و دکوراسیون خانه هماهنگ می‌شود. ؛ بنابراین در هر حالت فرش چهل تیکه در اشکال گوناگون می‌تواند جلوه‌ای فوق‌العاده و زیبا را به دکوراسیون خانه شما ببخشد.
- یکی دیگر از مزایای استفاده از فرش چهل تیکه، تنوع طرح و رنگ آن است. این فرش به طور کامل با سلیقه‌های مختلف سازگار است و نظر هر شخص با هر سلیقه‌ای را می‌تواند جلب کند.
- فرش کلاژ یک محصول تجاری بوده و در توسعه و رونق اقتصاد بسیار موثر است. همچنین در خارج از کشور تقاضای زیادی برای تولید فرش چهل تیکه وجود دارد. این موضوع زمینه صادرات این نوع فرش را ایجاد کرده و سبب رونق گرفتن اقتصاد شده است.
- استفاده از طرح و نقش‌های متعدد در هر تکه فرش کلاژ یادآور تمدن، اصالت و هنر در هر گوشه از این آب و خاک است. این فرش دستباف به خاطر تکه‌های مختلف آن از ارزش بسیار بالایی برخوردار است.
معایب استفاده از فرش کلاژ
از جمله معایب استفاده از فرش کلاژ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زمان فرآیند تولید کلاژ فرش دستباف بسیار طولانی است. در برخی مواقع برای جمع آوری تکه‌های گوناگون یک فرش تقریبا یک سال زمان صرف می‌شود.
- ضایعات زیادی نیز در این سبک تولید فرش وجود دارد که یکی از مهم‌ترین معایب آن است.
قیمت فرش کلاژ یا چهل تیکه
فرش چهل تیکه در اندازه، طرح، رنگ، جنس و کیفیت‌های مختلفی تولید و عرضه می‌شوند که همه این عوامل در قیمت آن موثر هستند.از جمله عواملی که در تعیین این قیمت دخالت دارند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این فرش دستباف در دو نوع ماشینی و دستی تولید می‌شود که قیمت این دو نوع با هم متفاوت است. نوع دستباف فرش کلاژ از تکه‌های گوناگون فرش دستباف تهیه می‌شود و علاوه بر این در مقایسه با فرش کلاژ ماشینی زمان زیادی برای تولید آن صرف می‌شود.
- همچنین الیاف به کار رفته در فرش چهل تیکه دستباف، طبیعی (از جمله پشم) بوده، در حالی که فرش ماشینی از الیاف مصنوعی پلی اوژن و اکریلیک ساخته شده‌است. فرش دستباف ابریشم نسبت به فرش ماشینی که با الیاف مصنوعی تولید شده است، قیمت بالاتری دارد. همه این موارد دلیلی بر قیمت و ارزش بسیار بالای یک فرش کلاژ دستباف نسبت به فرش چهل تیکه ماشینی است.
- اصالت طرح‌هایی که در فرش چهل تیکه به کار رفته در قیمت فرش موثر است. هر چقدر این طرح‌ها اصیل‌تر باشند، قیمت فرش بیشتر خواهد بود.
- قدمت و تعداد تکه‌های موجود در فرش کلاژ نیز در تعیین قیمت آن تاثیر دارند. هر چقدر قدمت و تعداد تکه‌های فرش بیشتر باشد، قیمت آن نیز بالاتر است.
- فرش کلاژی که طرح منظم، کامل، پیچیده و جذاب‌تری دارد، نسبت به دیگر فرش‌ها قیمت بالاتری خواهد داشت.
- فرش‌های چهل تکه آستر دار قیمت بیشتری نسبت به نوع بدون آستر آن دارند.
- بازارهای فرش نیز از عوامل تعیین کننده قیمت فرش هستند. بازارهای فرش معروف و معتبر ممکن است، قیمت‌ها را تحت تأثیر قرار دهند.
برای کسب اطلاعات دقیق‌تر و قیمت به‌روز، توصیه می‌کنیم، به بازارهای مختلف مراجعه کنید یا با جستجوی آنلاین در سایت‌های اینترنتی معتبر، از این قیمت‌ها آگاه شوید.
روش تولید فرش کلاژ دستباف
مراحل تولید کلاژ فرش دستباف عبارتند از:
- اولین گام در تولید کلاژ فرش دستباف، جمع‌آوری فرش‌های دست دوم از مناطق مختلف است.
- در دومین مرحله فرش‌های دست دوم به قالیشویی‌های مخصوصی منتقل می‌شوند. در حالت کلی هنگام شستشوی فرش، باید به نکات خاصی توجه کرد. برای اینکه رنگ فرش دستباف تغییر نکند و باهم ترکیب نشود، باید برخی از نکات و ملاحظات رعایت شوند. به همین دلیل نحوه شستشو و نوع مواد، اهمیت بسیار زیادی دارد. در این مرحله، فرش‌ها به خوبی شسته می‌شوند، تا از هرگونه آلودگی احتمالی، پاک شوند.
- در مرحله سوم، پس از پایان شستشو فرش‌ها وارد قسمت رنگرزی می‌شوند. با توجه به این که عمر این فرش‌ها، نسبتا زیاد است، احتمال این که بخشی از طرح و رنگ آن‌ها از بین رفته باشد، وجود دارد؛ بنابراین فرش‌های دست دوم در بخش رنگرزی ترمیم و تعمیر می‌شوند. برای رنگ کردن این فرش‌ها در مرحله رنگرزی از رنگ‌های طبیعی استفاده می‌شود.
- در مرحله چهارم پس از مرحله رنگرزی و ترمیم، این فرش‌ها برش داده می‌شوند. برخلاف تصور بسیاری از افراد این مرحله سخت و پیچیده است. اگر هنگام برش به جزئیات توجه نشود، تکه‌هایی که در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، طرح زیبایی تولید نخواهند کرد. به همین دلیل برش فرش‌ها را هنرمندانی که سال‌ها تجربه انجام چنین کاری را دارند، انجام می‌دهند؛ بنابراین برای ایجاد یک طرح زیبا، باید تکه‌های فرش را برش دهید و سپس این قطعات را مونتاژ کنید، اما این کار نیاز به تخصص دارد.
- در آخرین مرحله تکه‌های فرش در کنار یکدیگر ردیف و به هم بافته می‌شوند. پس از بافته شدن، روی فرش را با آستر چرم می‌دوزند.
پس از پایان این مرحله فرش چهل تیکه برای استفاده در دکوراسیون آماده است.
سخن پایانی
به فرش‌هایی که از قرار گرفتن تکه‌های فرسوده، سوخته و به طور کلی غیر قابل استفاده فرش‌ها تولید می‌شوند، فرش چهل تیکه یا کلاژ می‌گویند. این فرش از نظر بافت در دو نوع دستباف و ماشینی عرضه می‌شوند و برای آستر آن نیز می‌توان از چرم یا جاجیم استفاده کرد. کلاژ فرش دستباف مزایای بسیار زیادی دارد. بازسازی فرش‌های فرسوده، متنوع بودن طرح و رنگ، سازگاری با هر نوع دکوراسیونی و… برخی از این مزایا هستند. این فرش‌ها تلفیقی از هنر سنتی و مدرن هستند که می‌توانند به دکوراسیون خانه شما جلوه‌ای زیبا ببخشد.
سوالات متداول
فرش کلاژ ماشینی با دستباف چه تفاوتی دارد؟
به طور معمول برای تولید فرش دستباف از هیچ نوع ماشینی استفاده نمی‌شود و تمامی مراحل به صورت دستی انجام می‌شوند. تولید فرش‌های چهل تکه ماشینی به کمک ماشین فرش بافی و کامپیوتر صورت می‌گیرد.
شست و شوی فرش چهل تیکه چگونه است؟
شما می‌توانید، فرش‌های کلاژ را مانند سایر فرش‌های ماشینی بشویید، یا به قالیشویی‌ها بسپارید.
فرش چهل تیکه را از چه راه‌هایی می‌توان خرید؟
شما می‌توانید این محصول را از بازار یا فروشگاه‌های فرش خریداری کنید. از سوی دیگر با توجه به جدید بودن فرش چهل تکه، ممکن است نتوانید به راحتی طرح مورد نظر خود را در فرش فروشی‌ها پیدا کنید. به همین دلیل می‌توانید از فروشگاه و سایت‌های اینترنتی خرید کنید.
